تأمل در سبک ارتباطی (2) - Aramesh Clinic | کلینیک آرامش

تأمل در سبک ارتباطی (1)

مرداد ۵, ۱۴۰۴

ده مهارت برتر فرزندپروری

مرداد ۶, ۱۴۰۴

مقالات

تأمل در سبک ارتباطی (2)

• مشاوره
• درمان یا تراپی
• رشد فردی

صفت ویژگی شخصیتی است که در طول زمان و موقعیتهای مختلف نسبتا پایدار است و فکر احساس و عمل فرد را تحت تاثیر قرار میدهد رفتار هر یک از ما محصول تعامل این صفات با یکدیگر و تعامل مجموعه ی آنها با موقعیت پیش رو است.

الگوهای همسان افراد در رفتار احساسات و افکار صفات شخصیتی را در بر میگیرد که افراد را از هم متمایز میسازد که باعث پیش بینی و تبیین رفتارهای فرد در تعاملات میشود پاسخدهی افراد به محرکها به طرق مختلف عنصر اصلی شخصیت انسان را می سازد.

پاسخهای خاص در برابر محرکها با یکدیگر ترکیب شده و عادات را به وجود می آورند صفات شخصیتی هر فرد تحت تاثیر فرهنگ و محیط تنوع گسترده ای می یابد و نحوه ی انگیزشی عمل افراد را در موقعیتهای مختلف بسته به حالات درونی و برونی و نقش ها ایجاد مینماید تغییرات هیجانی و خلقی تحت تاثیر موقعیت باعث بروز صفات و تعیین کننده رفتار میشود.

در روابط نیز بعضی از رفتارها بیشتر از آنکه به عوامل شخصیتی کلی مربوط باشند بر نقشهای محیطی افراد مرتبط است نقش هر فردی در موقعیت های زندگی در رفتار او اثر میگذارد.

لذا حالات و خلق و خوی فرد و نحوه ارائه خویش میتواند از موقعیتی به موقعیت دیگر و از زمانی به زمان دیگر تغییر کند.

نظریه پردازان روانشناس یک طبقه بندی علمی و قابل قبول از صفات شخصیتی را ارائه داده اند که افراد از آنها در تعاملات روزمره زندگی استفاده میکنند اطلاعات و آگاهی در مورد تفاوتهای فردی برای سلامت خود خانواده و اجتماع قابل اهمیت است.

اهمیت شناخت صفات به ما کمک میکند تا رفتارهای دیگران را پیش بینی کنیم و رویدادهای زندگی را کنترل نماییم.

ساختار پنج عاملی شخصیت در تحقیقات بین فرهنگی الگویی برای معرفی جامع صفات است لذا در فرهنگ ها و گویش های گوناگون خصوصیات شخصیتی افراد را شبیه به این پنج عامل میدانند در سایه ی این الگوهای شخصیتی امکان شناخت افراد و نحوه ارتباطی شناسایی میشود وجود تنوع در تفاوتهای فردی انسانها طیفی از صفات شخصیتی را در پنج عامل اصلی در بر می گیرد.

درون گرایی در برابر برون گرایی در کمیت و عمق روابط بین شخصی اثر گذار است.

مولفه ها

برون گرایی درون گرایی پر حرف کم حرف معاشرتی گوشه گیر خونگرم منفعل ابراز وجود خوددار پرانرژی و ماجراجو غير ماجراجو فعالیت و تهییج طلبی هیجان های مثبت و نافذ ترسو و کم توان ناتوان در ابراز هیجان

سازگاری در برابر ستیزه جویی کیفیت روابط شخصی در طیفی از دلسوزی تا تضادورزی است.

مولفه ها

ستیزه جویی سازگاری تند مزاج و تک رو مهربان و همیار خسیس بخشنده حیله گری سادگی غیر قابل اعتماد قابل اعتماد مغرور و خودبین فروتن و متواضع

وظیفه شناسی در برابر بی مسئولیتی میزان انگیزش سازمان دهی و پایداری در رفتار هدفمند است.

مولفه ها

بی مسئولیتی وظیفه شناسی بی کفایت کارآمد و شایسته تنبل تلاشگر بی قید بودن تکلیف گرا عجول و بی دقت خویشتن دار مغرور و خودبین فروتن و متواضع

پایداری هیجانی در برابر روان آزرده جوئی گرایش به تجربه ی هیجان های منفی است.

مولفه ها

روان رنجوری پایداری هیجانی مضطرب آرامش تکانشی بودن مهار خود آسیب پذیر مقاوم کم رویی احترام به خود ناراضی راضی

تجربه پذیری در برابر عدم پذیرش تجارب جدید پرده پوشی دامنه و عمق تجارب فکری و احساسی است.

مولفه ها

پرده پوشی تجربه پذیری فاقد تخيل خیال پرداز نابخرد خردمند غیر کنجکاو اهل نظر و کنجکاو سنت گرا مبتكر محافظه کار آزادمنش افراد با ویژگی های شخصیتی متفاوت در طیفی از این الگوها قرار میگیرند و الگوها در شکل دهی سبک های ارتباطی نقش دارند. الگوهای برون گرایی و سازگاری در سبکهای سازنده ارتباطی با تنظیم هیجانی نقش موثرتری دارند در کنار الگوی پنج عاملی شخصیت تواناییهای شناختی و روانی عادتها نگرشها دانش دیدگاهها و ارزیابی های خود بر نحوه رفتارهای فرد در موقعیت معین تاثیر میگذارد علاوه بر اینها نقش علیتی زیستی اعم از ژنها هورمونها و ساختارهای مغز در شخصیت افراد و سبک ارتباطی شان را نمی توان نادیده گرفت و در پی آن رویدادها و تجربیات عینی افراد در طول زندگی و تاثیرات مادی و اجتماعی محیطی روابط و الگوهای تعاملی را شکل میدهند بر اساس ترکیب برخی مولفه ها میتوان چهارالگوی ارتباطی را از هم متمایز کرد.

1. قاطعیت: برقراری ارتباط صادقانه صریح و روشن توأم با احترام متقابل و اصیل خود پیروی متقابل
2. پرخاشگری: برقراری ارتباط صادقانه نیمه صریح و مبهم بدون احترام متقابل کنترل فرد مقابل
3. سلطه گری: برقراری ارتباط غیر صادقانه غیر صریح توأم با احترام ظاهری کنترل فرد مقابل
4. سلطه پذیری: برقراری ارتباط غیر صادقانه غیر صریح توأم با احترام گاهی ظاهری و گاهی اصیل به فرد مقابل خود پیروی فرد مقابل

فرد با ویژگی شخصیتی قاطع در برقراری ارتباط و ارسال پیام به نحوی مستقیم و محترمانه برخورد میکند. در روابط خونگرم و معاشرتی و اجتماعی ابراز وجود میکند اعتماد و سادگی و همکاری با دیگران دارد و با حفظ حرمت خود و ارامش رابطه صادقانه و احترام آمیز ایجاد می نماید. رفتار فرد پرخاشگر معمولا روشن و شفاف نیست معمولا در روابط کلی گویی میکند و در ارسال پیام به دلیل مبهم بودن اطلاعات عینی و روشنی نمی دهد. این افراد تکانشی پر توقع و لجباز با تندخویی و تنش بالا ارتباط برقرار می کنند. افراد با ویژگی سلطه گری دیدی غیر انسانی و ابزار گرایانه به انسانها دارند با هدف کنترل و زورگویی برخوردهایی غیر صادقانه غیر مستقیم توام با احترام ظاهری و افراطی با دیگران دارند. این افراد به دلیل برملا شدن نیات فریب و استثمار دیگران ترس همیشگی و پنهان کاری دارند این افراد اجتماعی و نافذ با تنش و خجالت ارتباط برقرار کرده و اعتماد به نفس ندارند. افراد سلطه پذیر بسیار غیر مستقیم و مبهم برخورد میکنند ارتباط این افراد در فضای صمیمی و توام با احترام متقابل صورت نمی گیرد و بدون توجه به حفظ حرمت خود نگران بی احترامی نکردن به دیگران هستند افراد سلطه پذیر به دلیل ناتوانی در ابراز خواسته ها و تمایلات باعث شکل گیری تدریجی خشمی درونی میشوند رفتارهای انفجاری و مهارناپذیر به صورت مبهم و گاهی با نزدیکان قابل پیش بینی است ارتباطات غیر اجتماعی و پرتنش آنها را آسیب پذیرتر می نماید. البته نمی توان تمامی افراد را در یکی از این چهار الگوی رفتاری طبقه بندی کرد هر فردی همه این چهارالگو را در رفتار خود نشان میدهد اما در مواقعی که رفتاری نمود بیشتری یابد و با فراوانی ظهور کند الگوی غالب ارتباطی فرد معین می شود. با توجه به مولفه های ارتباطی سازنده و مخرب که به صورت طیفی در موقعیتهای مختلف بروز می نماید ما میتوانیم با یادگیری ساز و کار رفتارهای کارآمد و موثر را بهبود داده و کیفیت زندگی مان را افزایش دهیم. ادامه دارد

منابع

• پروین لارنس نظریه و پژوهش شخصیت ۱۳۹۵
• قربانی نیما سبکها و مهارتهای ارتباطی ۱۴۰۰

شیوا شقاقی

• بهبود زندگی

مرداد ۵, ۱۴۰۴

صفت ویژگی شخصیتی است که در طول زمان و موقعیتهای مختلف نسبتا پایدار است و فکر احساس و عمل فرد را تحت تاثیر قرار میدهد رفتار هر یک از ما محصول تعامل این صفات با یکدیگر و تعامل مجموعه ی آنها با موقعیت پیش رو است.

الگوهای همسان افراد در رفتار احساسات و افکار صفات شخصیتی را در بر میگیرد که افراد را از هم متمایز میسازد که باعث پیش بینی و تبیین رفتارهای فرد در تعاملات میشود پاسخدهی افراد به محرکها به طرق مختلف عنصر اصلی شخصیت انسان را می سازد.

پاسخهای خاص در برابر محرکها با یکدیگر ترکیب شده و عادات را به وجود می آورند صفات شخصیتی هر فرد تحت تاثیر فرهنگ و محیط تنوع گسترده ای می یابد و نحوه ی انگیزشی عمل افراد را در موقعیتهای مختلف بسته به حالات درونی و برونی و نقش ها ایجاد مینماید تغییرات هیجانی و خلقی تحت تاثیر موقعیت باعث بروز صفات و تعیین کننده رفتار میشود.

در روابط نیز بعضی از رفتارها بیشتر از آنکه به عوامل شخصیتی کلی مربوط باشند بر نقشهای محیطی افراد مرتبط است نقش هر فردی در موقعیت های زندگی در رفتار او اثر میگذارد.

لذا حالات و خلق و خوی فرد و نحوه ارائه خویش میتواند از موقعیتی به موقعیت دیگر و از زمانی به زمان دیگر تغییر کند.

نظریه پردازان روانشناس یک طبقه بندی علمی و قابل قبول از صفات شخصیتی را ارائه داده اند که افراد از آنها در تعاملات روزمره زندگی استفاده میکنند اطلاعات و آگاهی در مورد تفاوتهای فردی برای سلامت خود خانواده و اجتماع قابل اهمیت است.

اهمیت شناخت صفات به ما کمک میکند تا رفتارهای دیگران را پیش بینی کنیم و رویدادهای زندگی را کنترل نماییم.

ساختار پنج عاملی شخصیت در تحقیقات بین فرهنگی الگویی برای معرفی جامع صفات است لذا در فرهنگ ها و گویش های گوناگون خصوصیات شخصیتی افراد را شبیه به این پنج عامل میدانند در سایه ی این الگوهای شخصیتی امکان شناخت افراد و نحوه ارتباطی شناسایی میشود وجود تنوع در تفاوتهای فردی انسانها طیفی از صفات شخصیتی را در پنج عامل اصلی در بر می گیرد.

درون گرایی در برابر برون گرایی در کمیت و عمق روابط بین شخصی اثر گذار است.

مولفه ها

برون گرایی درون گرایی پر حرف کم حرف معاشرتی گوشه گیر خونگرم منفعل ابراز وجود خوددار پرانرژی و ماجراجو غير ماجراجو فعالیت و تهییج طلبی هیجان های مثبت و نافذ ترسو و کم توان ناتوان در ابراز هیجان

سازگاری در برابر ستیزه جویی کیفیت روابط شخصی در طیفی از دلسوزی تا تضادورزی است.

مولفه ها

ستیزه جویی سازگاری تند مزاج و تک رو مهربان و همیار خسیس بخشنده حیله گری سادگی غیر قابل اعتماد قابل اعتماد مغرور و خودبین فروتن و متواضع

وظیفه شناسی در برابر بی مسئولیتی میزان انگیزش سازمان دهی و پایداری در رفتار هدفمند است.

مولفه ها

بی مسئولیتی وظیفه شناسی بی کفایت کارآمد و شایسته تنبل تلاشگر بی قید بودن تکلیف گرا عجول و بی دقت خویشتن دار مغرور و خودبین فروتن و متواضع

پایداری هیجانی در برابر روان آزرده جوئی گرایش به تجربه ی هیجان های منفی است.

مولفه ها

روان رنجوری پایداری هیجانی مضطرب آرامش تکانشی بودن مهار خود آسیب پذیر مقاوم کم رویی احترام به خود ناراضی راضی

تجربه پذیری در برابر عدم پذیرش تجارب جدید پرده پوشی دامنه و عمق تجارب فکری و احساسی است.

مولفه ها

پرده پوشی تجربه پذیری فاقد تخيل خیال پرداز نابخرد خردمند غیر کنجکاو اهل نظر و کنجکاو سنت گرا مبتكر محافظه کار آزادمنش افراد با ویژگی های شخصیتی متفاوت در طیفی از این الگوها قرار میگیرند و الگوها در شکل دهی سبک های ارتباطی نقش دارند. الگوهای برون گرایی و سازگاری در سبکهای سازنده ارتباطی با تنظیم هیجانی نقش موثرتری دارند در کنار الگوی پنج عاملی شخصیت تواناییهای شناختی و روانی عادتها نگرشها دانش دیدگاهها و ارزیابی های خود بر نحوه رفتارهای فرد در موقعیت معین تاثیر میگذارد علاوه بر اینها نقش علیتی زیستی اعم از ژنها هورمونها و ساختارهای مغز در شخصیت افراد و سبک ارتباطی شان را نمی توان نادیده گرفت و در پی آن رویدادها و تجربیات عینی افراد در طول زندگی و تاثیرات مادی و اجتماعی محیطی روابط و الگوهای تعاملی را شکل میدهند بر اساس ترکیب برخی مولفه ها میتوان چهارالگوی ارتباطی را از هم متمایز کرد.

1. قاطعیت: برقراری ارتباط صادقانه صریح و روشن توأم با احترام متقابل و اصیل خود پیروی متقابل
2. پرخاشگری: برقراری ارتباط صادقانه نیمه صریح و مبهم بدون احترام متقابل کنترل فرد مقابل
3. سلطه گری: برقراری ارتباط غیر صادقانه غیر صریح توأم با احترام ظاهری کنترل فرد مقابل
4. سلطه پذیری: برقراری ارتباط غیر صادقانه غیر صریح توأم با احترام گاهی ظاهری و گاهی اصیل به فرد مقابل خود پیروی فرد مقابل

فرد با ویژگی شخصیتی قاطع در برقراری ارتباط و ارسال پیام به نحوی مستقیم و محترمانه برخورد میکند. در روابط خونگرم و معاشرتی و اجتماعی ابراز وجود میکند اعتماد و سادگی و همکاری با دیگران دارد و با حفظ حرمت خود و ارامش رابطه صادقانه و احترام آمیز ایجاد می نماید. رفتار فرد پرخاشگر معمولا روشن و شفاف نیست معمولا در روابط کلی گویی میکند و در ارسال پیام به دلیل مبهم بودن اطلاعات عینی و روشنی نمی دهد. این افراد تکانشی پر توقع و لجباز با تندخویی و تنش بالا ارتباط برقرار می کنند. افراد با ویژگی سلطه گری دیدی غیر انسانی و ابزار گرایانه به انسانها دارند با هدف کنترل و زورگویی برخوردهایی غیر صادقانه غیر مستقیم توام با احترام ظاهری و افراطی با دیگران دارند. این افراد به دلیل برملا شدن نیات فریب و استثمار دیگران ترس همیشگی و پنهان کاری دارند این افراد اجتماعی و نافذ با تنش و خجالت ارتباط برقرار کرده و اعتماد به نفس ندارند. افراد سلطه پذیر بسیار غیر مستقیم و مبهم برخورد میکنند ارتباط این افراد در فضای صمیمی و توام با احترام متقابل صورت نمی گیرد و بدون توجه به حفظ حرمت خود نگران بی احترامی نکردن به دیگران هستند افراد سلطه پذیر به دلیل ناتوانی در ابراز خواسته ها و تمایلات باعث شکل گیری تدریجی خشمی درونی میشوند رفتارهای انفجاری و مهارناپذیر به صورت مبهم و گاهی با نزدیکان قابل پیش بینی است ارتباطات غیر اجتماعی و پرتنش آنها را آسیب پذیرتر می نماید. البته نمی توان تمامی افراد را در یکی از این چهار الگوی رفتاری طبقه بندی کرد هر فردی همه این چهارالگو را در رفتار خود نشان میدهد اما در مواقعی که رفتاری نمود بیشتری یابد و با فراوانی ظهور کند الگوی غالب ارتباطی فرد معین می شود. با توجه به مولفه های ارتباطی سازنده و مخرب که به صورت طیفی در موقعیتهای مختلف بروز می نماید ما میتوانیم با یادگیری ساز و کار رفتارهای کارآمد و موثر را بهبود داده و کیفیت زندگی مان را افزایش دهیم. ادامه دارد

منابع

• پروین لارنس نظریه و پژوهش شخصیت ۱۳۹۵
• قربانی نیما سبکها و مهارتهای ارتباطی ۱۴۰۰

شیوا شقاقی